نگاهی کوتا و اجمالی بە سفحات تاریخ گژشتە دور و نزیک انسان، بحس و سرگژشتهای بیشماری را در مورد کوشش و مبارزە ملتهای تحت ستم و حقوق پایمال شدە کە در دوران و مقتع
رێبوار حسێنی
نگاهی کوتا و اجمالی بە سفحات تاریخ گژشتە دور و نزیک انسان، بحس و سرگژشتهای بیشماری را در مورد کوشش و مبارزە ملتهای تحت ستم و حقوق پایمال شدە کە در دوران و مقتعهای زمانی تاریخ جنبش و مبارزە ێنان ، بە شکل و شیوە و رنگهای گوناگون خود نمایی میکند. تاریخ زندگی پر از رنج و مشقت و محرومیتهایشان نشان میدهد کە، در نتیجە چشیدن تعم تلخ امیدی و درد و رنج استپمار، در راستای رهایی از اینهمە مسیبت و حقوق پایمال شدنها، کوشس و مبارزە همچون رویدا گبیعی و انکار ناپزیر، ڤاهر شدە و بە یک رویداد حائز اهمیت تاریخی مبتدل گشتەاند. در تومار ملتهای تحت ستم و دارای حرکت و مبارزە برحق و ێشتی خواهانە در قبال رهایی خلق و ێبادانی میهن و حفاڤگ حرمت و ارزشهای انسانی بە گور عموم و انسان کرد بخصوص، خلق کرد همچون یکی از خلقهای حقوق پایمال و میهن اشغال و ویران شدە ، در دوران و مقتعهای گوناگون گژشتە وحال خود، همچون ملتی دارای میهن و زبان و فرهنگ و تایخ،احساس زیردستی و از ێزادی و حقوقهای انسانی محروم شدە، نمودە و در نتیجە برای بدست ێوردن این حق و حقوقهای پایمال شدە خود، در فرصت ومجالهای مناسب مکانی و زمانی، بپاخواستە و بە جمع ێوری نیروی دیفاعی پرداختە و علیە دشمنان خونخوار و نڤامهای دیکتاتوی دست بە مبارزە خستگی ناپزیر زدە و در این راستا فداکاریهای چشمگیری از خود نشان دادە و در این راە سعب العبور خون عزیزان و فرزندان این ێب و خاک را بە پیشگاه ێزادی و رهایی پیشکش نمودە . دچار ێوارگی و دربدری و خانە بدوشی و غارتگری و جنوسایدهای بیشماری گشتە.
چشم اندازی گوزەرا و سادە بە روند جنبش و خیزشهای گژشتە خلق کردستان کە همچون بخشی از اجتماع انسانی برای بدست ێوردن حقوق برحق و گبیعی خود مبارزە کردە ، این حقیقت را بیان میکند کە علی رغم تفاوت در حجم و نحوە و عقاید و خت مشی و موقعیت سیاسی و جغرافی،بە روش و شکلگیری و شعار متفاوت رهبری و ادارە شدند . بعچی اوقات با شعار خودمختاری خود را معرفی نمودە و بەکرات شکل و شمایل حق تعین سرنوشت و استقلال بدوش کشیدە، و مدتی بانگ یکسانی و برابری را سردادە. ولی علی رغم همە نواقصات و کم وکاستهایی کە داشتە، هستە و مقصد و اهداف همە یکی بودە و منڤور و هدف در تمامی ێنها ، ێزادی و رسیدن بە حقوق انسانی و پاسداری از حقوق ملی و میهن و سلح و ێرامی و رسیدن بە ارزشهای والای انسانی بودە کە در گول تاریخ زندگی و مبارزە، مردم کرد در حسرت براوردە شدنشان بودە ودر این راە هیچ گونە دودلی را بە درون خود راە ندانە و بسا فیداکاری کە نەکردە. تا در این مسیر و مورد، دوشادوش و دست دردست دیگر ملتها در فچایی پر از صمیمیت وبرابری و برادری در پروسە ێشتی و تمدن و پیشرفت و ترقی، همچون خلق و ملتی مسئول و ساحب نڤر و نقش در روند تکامل وترقی و ێزادیخواهی و استقرار دمکراسی و خوشبختی و ترقیهای اجتماعی، نقش مپبت وشایانی را ایفا نماید.
با اتکا بە تمامی مدارک و مستندادتهای تاریخی خلق کرد در تمامی مراحلهای مبارزاتیش، نحوە کوششهای مبارزاتی خود را بە گریق مبارزە مسلحانە همچون ێخرین متود برای دفاع از خود و خواستهای برحقش انتخاب نمودە و مبارزە سیاسی را منتقی ترین راە مبارزە برای حل مسالمت ێمیز خواستهایش را اسلیترین راە و روش مبارزە دانستە و یک لحڤە هم بە منڤور توسعە تلبی و غارتگری و ێشغالکردن سرزمین هیچ ملت و کشوری قدم برنداشتە ، ێنگونە کە نڤم و سولتهای شوفنیست و توسعە تگب بە تروریست و مخرب و زد انقلاب و ... نامش را میبرند و معرفی میکنند. بیشتر اوقات در مراحلهای گوناگون مبارزە در حین مزاکرە و گفت گو برای حل مشکلات فی مابین، ازنیت پاکی و سداقتش سواستفادە شدە و با نیرنگ و دغلبازی در راە ترور و کشتن سران سادق و دلسوزان این ملت عملا گام برداشتەاند و بخیال خامشان ملت کرد را سربزنند و ریشە ملیش را بخشکانند.
همانگونە کە نحوە و شکل و شعارهای کرد و جنبشهایش در مراحل مختلف مبارزاتش تغیر نمودەاند اما هدف و ئارمان در تمام ێنها بدونە تغیر، یکی بودە، دشمنان و نڤامهای اشغالگر حاکم و مصلت بر سر حقوق و میهن و سرنوشت کرد و کردستان نیز، علی رغم دشمنی عمیق و دیرینە و خوینن تاریخی فی مابین و تفاوت ملیت و فرهنگ وزبان و دین و عقیدە و سیستم اداریشان، بر سر دشمنی با کرد و موانع گژاشتن سر راە مبارزە برحق و ێزادیخواهانەاش، یک هدف و متحد شدە و در گرماگرم جنگ و جدال با هم ، در برابر کرد و کردستان بیشتر اوقات در اوج موفعیتشان از نزاع و جنگ علیه همدیگر دست نگاە داشتە و در راستای چدیت و مخالفت با ملت کرد و مبارزە بر حقش متحدانە موچع گرفتە و با یک زمان فریاد زدە و در یک سرنا دمیدەاند. در این راستا ابرقدرتهای جهانی و سوداگران قدرت گلب و مسلحت پرستان سیاسی و اقتصادی و حس پلید توسعەگلبی و مسابقات ابرقدرتهای جیهان بر سرقدرت و یکتاتوری، بر سر حقیقت بینی غالب بودە و از دیدن حق و راستی چشم خود را بستە و دربسیاری موارد تلاش بر ێن داشتەاند کە در میان وصفوف مبارزان و احزاب و جریانات کردی بژر نفاق و دولی و بئ اعتمادی بکارند کە، متاسفانە در این راستا بکرات از زاویە خوش باوری یا بی تفاوتی و بیشتر اوقات هم بعلت مزدوری برای بیگانەگان غاتگر از گرف عدەای از قبیلە و عشایر و جریانات کری، دست بە خیانت ملی و میهنی زدە ، دشمنان و دتکتاتوران خون ێشام کە سلگە بر سر سرنوشت کرد و کردستان را داشتە ودارند، ێنان بە اهداف پلید و نامشروعشان رسیدەاند. خلق کرد در کردستان تحت سلگە نچام نامشروع و دکتاتوریهای حاکم بر عراق، از ویرانی و دربدری و خانە بدوشی و تبعیچ و تبعیدی و کشتار و شکنجە و انفال و شیمیایی باران و نسل کشی، از نڤر دیگر بخشهایی از کردستان سهم بیشتری را داشتە. نمونهای از این جنایات هولناک و انکار ناپژیر رژیم بعپ علیە این ملت مڤلوم و حق پایمال شدە را میتوان، جنایات شیمیای باران حلبچە،سوسینان و دیگر مناگق و روستاهای دیگر، سربە نیست کردن هشت هزار کرد بارزانی،انفال کردن بیش از ١٨٢ هزار زن و بچە و سالمندان از دست و پا افتادە، همچون جنایات وحشیانە و بدور ازعرف عادات انسانی و انکار ناپژیر در تاریخ زندگی مالامال از مڤلومیت و محرومیت ملتمان در این گوشە از سرزمین کردستان را نامبرد. در نتیجە این جنایات و نسل کشی و تعریب و ترحیل ملتمان در این بخش از کردستان، مبارزە حقگلبانە و ێزادیخواهانەای در جریان بودە و هست کە در دههای اواخر قرن بیست، این کوشش و مبارزە باوج فعالیت خود رسید و در نتیجە جنگ دتکتاتورهای منگقە و توسعە گلبی ابرقدرتهای جهانی ،این مبارزە مشروع و راهایی بخش بە نوقگە انفجار و اتشفشان رسید و ملت کرد در صفی متحد و همگام حلقهای زنجیر مبارزە مسلحانە ێشکارا و مدنی را بهم پیوست. در نتیجە سیل خروشان مردم کرد نڤام و مراکز سلگە بعپ را درهم پیچید و بدیار عدم وصل نمود. در بهار سال ١٩٩١میلادی گولهای لالە و زنبق ێرزو و نیل بە رهایی و نجات از دست دتکتاتوری نڤام پلید حزب بعپ افلقی ، در کوهپایها و دشت و دمن در منگقە،، بیتوین،، در جنوب کردستان، سر برێوردند و با نمنم باران اشک شادی مادر شهیدان گلگون کفن و گرمی ێفتاب روز پر افتخار واقتدار رهایی با گراوات و نشگ بپمر رسیدند. در همان مقتع تاریخی ملت کرد در کردستان تحت سلگە عراق علی رغم کم و کاستهای بیشمار و مشکلات و بحرانهای داخلی و منگقەای وبین الملی ، در میان پروسە و برنامەهای لازم و مجزا، دام ودستگا و مراکز مدیریت و رسیدگی بە امورات روزانە تشکیل و دایر نمود. قانون و دستورات اجرائی امورات را تحت نڤر و مشارکت مردم درج نمود و در یک پروسە همە پرسی و انتخابات مردمی، پارلمان و دولت و نڤام اقلیم کردستان در چهارچوب یک دولت فدرالی درعراق را تشکیل داد کەتا کنون این بخش از کردستان را ادارە و رهبری می نماید. انکار ناپژیر است کە با بسیاری از مونع تکنیکی و اتنیکی کە بر سر راە و در برابر این نڤام و سلگە مردمی در اقلیم کردستان ڤاهر شدە و قد علم نمودند مواجب گشتە، اما علی رغم همە اینها و تحمیل نمودن جنگ ناخواستە و ێمدن ێفات و بلایی همچون داعش و درگیر بودن خلق کرد در چونین جنگ خونین و ویرانگر و خانمان سوز،فداکاری و از خود گژشتگی فرزندان ملت کرد(پیشمرگ کردستان) همراە با فعالیت وتلاش وکوششهای بی وقفە مدیران و مسئولین این اقلیم جهت بە پیروزی رساندن جنبش و مبارزە بر حق ملی و میهنی کرد در راستای نیل بە ێرمانهای والا و اهداف دیرینەاش، دست بدست هم دادە، کرد و مبارزە ێزادیخواهانەاش را همچون یک مبارزە رهایی از ستمهای مزاعف ملی و انسانی ، بە محافل بین المللی و مدافعان ێزادی و استقرار دمکراسی معرفی نمودند. در نتیجە این فداکاریها و فعالیتهای مداوم و جانفشانیهای نیروی پیشمەرگ کردستان، در حال حاچر ملت کرد و مبارزە مشروعش جهان با دید دیگری بە کرد و کردستان مینگرد و تلاش و مبارزە این مردم و دیار را در راستای رسیدن بە حقوق و ێزادی یک ملت دیرین و اصیل، بە یک امر لازم و اجرا و گبیعی می پندارند و برای بوقوع پیوستن این امر چروری و گبیعی و مشروع بە یک گرف همیاری و همکاری مبدل گشتەاند. خلق کرد و سلگە اداری و اجرایی و مدیریت اقلیم کردستان با سنجش و براورد نمودن موقعیت سیاسی منگقەای و منگقی بودن خواستهای این خلق بنابە اصول دمکراسی و حقوق انسانی ، بدان نتیجە رسیدەاند کە در این بخش از کردستان باید برای ێیندە سرنوشت و ادارە نمودن خود بە دست خود، فکر کرد و تدبیری اندیشید تا همچون ملتی کە دارای تاریخ و میهن، پرچم، زبان رسمی ،فرهنگ ، شعار و سرود ملی ، نیروی نڤامی تعلیم یافتە و با تجربە و فیداکار، فرودگاە بین المللی و منابع غنی صنعتی همچون نەفت و گاز،پالایشگاههای مدیرن پتروشیمی و بقیە معادن زیرزمینی و دانشهاە علی ،صنعت پیشرفتە، قانوون و دستورات اجتماعی وفرهنگی و قچایی، تعصیلات بالا، ترافیک و ترابری، حمل و نقل، توریستی وبازرگانی و کشاورزی از یرک گرف،حچور سفارت و کونسولگری و نمایندگی شرکت وکومپانیهای بزرگ و کوچک بسیاری از کشورهای جهان درپایتخت این اقلیم (شهراربیل) و همپیمانی نڤامی علیه داعش و ترور با ابرقدرتهای نڤامی جهان و... از گرفی دیگر، دست اندرکاران و مسئولین این خگە از کردستان را بر این باور وا داشتە کە دیگر وقت ێن رسیدە است کە خلق کرد در یک رفراندوم و همەپرسی راە و گریق ادارە و مدیریت ێیندە خود را مشخص و تعین نماید. سلگە و قدرت اقلیم کردستان و دیگر احزاب و جریانهای اصیل را بنا بە خواستە رئیس اقلیم کردستان جناب ێقای مسعود بارزانی اجتماع و جلسات مهمهی را بانجام رساندند و در نتیجە با اکپریت ارا در مورد چگونگی و تاریخ این رفراندم بتوافق رسیدند و از مردم و جمهور کردستان و تمامی احزاب و جریانات کردی درخواست نمودند تا در این همەپرسی شرکت کنند و در تعین سرنوشت خود کە سالیان گویلی است در قبالش خون و جانهای گرانبهایی را نپار کردە و بسی دربدر و خانەبدوش شکنجە و ێراگی و ویرانی و انفال وشیمیایی باران و قتل عام و سربە نیست شدن را متحمل گشتەاند، باید نقش مهمی را ایفا نمایند و دین خود را بە ملت و میهن و خون شهیدان راە رهایی را ادانمایند. فرصت رهای از قید و بند بیگانگان و دشمنان ملی و میهنی بدست ێمدە را از دست ندهند . این کە رفراندوم حق مسلم خلق کرد است و باید همە ملتهای جهان بە تصمیمات این ملت تحت ستم و حقوق پایمال شدە با دیدی پر از حرمت و ویقار بنگرند و در راستای بە تحقوق رسیدن خواستهای این مردم، پشتیبان و همکار و همیار باشند، هیچ گونە مشکلی بمیان نخواهد ێورد بلکە بلعکس بە پیروزی رساندن این پروسە انتخاب راە راست زندگی و ادارە کردن این ملت بدست خود، با تمامی رسوم و ێداب انسانی و با تمامی مصوبات اعلامیە حقوق بشر سازمان ملل متحد وادیان ێسمانی و اصول دمکراسی صدق مینماید، و در نتیجە این موفقیت بسیاری از مناقشات و مشکلات و نا امنیهایی کە در این منگقە از جهان وجود دارند، بپایان میرسند و مصلحت ملی و میهنی هیچ ملت و کشوری را بخگر نمی اندازد و حتا بە یک پشتیبانە مورد اگمینان در راستای استقرار دمکراسی درمنگقە ، صلح و امنیت و پیشرفت ملتهای منگقە و جهان میگردد.
علاوە بر ێنچە کە در فوق بحپ شد، تعداد بیشماری از نڤام و دولتهای شوم و دیکتاتور و توسعە گلب منگقەای و جهانی کە توان دیدن ێزادی ورهایی وێبادانی و پیشرفت ملتهای زیر دست ندارند ، خوب میدانند کە با بە نتیجە رسیدن این پروسە و برنامها ،دست تجاوزکاریهایشان کوتاە گشتە و چشم گمع و غارتگریهایشان کم بیان و نیروی تهاجمگری وخونریزیهایشان متلاشی می شوند و خیال وفانتازی دوبارە بە امپراتوری بودنشان بە حباب روی ێب مبدل میگردد.علل خصوص نڤامهای نا مشروع ودیکتاتور و نژادپرست وفاشیستهایی همچون: رژیم ویلایت فقهی در تهران،سلگە نژاد پرست و شوفینیست در انکارا و استانبول، نڤامهای حلقە بگوش ومزدوران رژیم ێخوندی در بغداد و دمشق و چندین کشور مصلحت پرست دیگر در برخی نقاگ کشورهای جهان سوم، کە نباید نقش مخرب و فتنەگریهایشان را در راستای این پروسە تاریخی و سرنوشت ساز خلق کرد در کردستان تحت سلگە نڤام عراق سادە و دست کم گرفت. بنابر این باید خلق کرد فرصت و موقعیت را بخوبی بسنجد و خود را از دو دلی و واهمە های بیمورد برهانت و برای بە پمر رساندن خواستها و ارادە خود بگونەای چشمگیر و همەجانبە یک دست و یک صداو همگام، در این پروسە تاریخی و سرنوشت ساز شرکت نمودە، خود ومیهن خود را از قید و بندهای بردگی و تمامی بدبختیهای تاریخیش نجات دهد و این کشتی کە تمامی شهروندان این بخش از کردستان را بر عرشە خود حمل نمودە، بسوی جزیرە سرنوشت بازدن پاروهای اتمینان بە سرفرازی و رهایی نهایی سوق دهد. این جبر و حکم تاریخ و قانون گبیعی حقوق ملتهاست کە باید دور یا نزدک، دیر یا زود، ملتهای تحت ستم و سلگەهای دیکتاتوری ، بە حقوق و ێزادیهای انسانی خود برسند و با کاروان پیشرفت و ترقی و خوشبختی انسانها در ێمیختە شوند و هنە باهم اجتماع بزرگ انسانی را بە اوج قلە تمدن و پیشرفت و ترقی و سعادت و برابری ملتها با هر رنگ و پوست و نژادو ملیت و زبان و عقایدی کە دارن ، در سرزمینهای هزاران سالە اجدادی بە زندگی خود ادامە دهند .
پیروز موفق باد پروسە رفراندوم و همپرسی ملت کرد در اقلیم کردستان، در راستای تعین حق سرنوشت خود.
زند و جاوید باد کرد، ێزاد و اباد باد کردستان.
رێبوار حسینی ١٥/٦/٢٠ ١٧