٣٣ سال از زمان تاسيس سازمان خهبات کردستان توسط جمعی از علمای روحانی و روشنفکران کردستان سپری شده است. در طول اين ساليان سازمان خهبات مراحل بسيار حساسی را پشت سر نهاده و عليرغم همه سختيها و مصائب در ميدان مبارزات خلق کرد باقی مانده و داستان و حماسه و دستاوردهای بيشماری را نيز در تاريخ مبارزات خود به ثبت رسانيده است و همانا در اين راه مقدس و در اين تشکيلات پاکترين و عزيزترين فرزندان کردستان به مقام والای شهادت نائل امده و در اوج سخاوت و بخشندگی و گـذشت با خون خود درخت هزار ريشه مبارزه برای تحقق ازادی کردستان را ابياری نمودهاند.
هدف از اين مقاله، نگاهی اجمالی به سياست و برنامههای سازمان از همان بدو تشکيل خود تا کنون است و جواب اين پرسش که ايا سازمان خهبات با گذشت ساليان مديد رسالت مبارزاتی خود را حفڤ نموده و ايا در فردای ازادی کردستان پيام اور چه برنامه و راهکارهای خواهد بود? سازمان خهبات تشکيلاتی بود که در همان اوايل اعلام موجوديت خود صدها جوان و مبارز ميهن دوست را به خود جذب نمود و به کانون جمع اوری پتانسيلهای فراموش شده و يا کمتر جای توجه، جای جای کردستان تبديل گرديد. در شرايطی که کردستان با شديدترين سرکوب و جنايات رژيم تازه به قدرت رسيده روبرو بود و زمان زيادی از روی کار امدن رژيم خمينی سپری نشده بود و با اعلان فرمان جهاد توسط خمينی خوناشام ماهيت رژيم ددمنش اخوندی برای خلق کردستان نمايان گشت، جمعی از علمای روحانی کردستان و در راس انان زنده ياد ماموستا سيد جلال الدين حسينی و همچنين شماری از جوانان و روشنفکران تحصيل کرده، پايههای تشکيل سازمان خهبات را تحت عنوان (سازمان مبارزه ملی و اسلامی کردستان ) را بنيان نهادند.
درايت و تدبير بنيانگـذاران اين حزب از همان اغاز شکل گيری تا کنون که ٣٣ سال از ان زمان می گـذرد، جای تأمل و توجه است. سازمان خهبات از همان بدو تاسيس خود با درک درست از شرايط کردستان و خط مشی متفاوت با ساير احزاب موجود درکردستان و براساس ضروريتی تاريخی و باتوجه به خلا٠’ فکری که در کردستان حاکم بود پا به عرصه جنبش ازاديخواهانه خلق کرد نهاد.
گفتمان غالب سياسيون کردستان و برنامه احزاب در ان برهه تاريخ مبارزات مردم کردستان ايران، به دليل تأثيرات بلوک شرق و رواج افکار چپ در بين فعالين و سياسيون ايرانی گفتمانی چپ و کمونيستی بود و گرچه ايدههای ملی گرايانهای هم وجود داشت اما باز هم هژمونی افکار چپ و کمونيستی بر ساير گفتمانها غالب بود، در اين شرايط که جامعه کردستان بر پايه ساختاری سنتی بود و عقايد و افکار دينی به صورتی چشمگير مشاهده می شد، موسسين سازمان با درک اين اوچاع کمر به تشکيل تشکيلاتی بستند که هم داعيهدار مبارزات ملی بود و هم عقايد دينی و بهويژه دين اسلام که ايين اکثريت جامعه کردستان را تشکيل می داد، را سر لوحه کار و فعاليت خود نمود. لازم به ذکر است که شماری از مخالفين سازمان در امتداد رقابتهای ناسالم حزبی برای زير سوال بردن اين تشکيلات سعی در مخشوش نمودن وجهه واقعی سازمان داشته و تحت عنوان حزب اسلامی و افراطی خهبات، مبارزات و ايدههای ملی گرايانه و ناسيوناليسم سازمان خهبات را ناديده می گرفتند، در صورتی که زنده ياد ماموستا سيد جلال که خود شخصيتی روحانی بود، هميشه اذعان می نمود که اگر مبارزات ما صرفا مبارزهای اسلامی و دينی باشد، بهترين مکان مساجد داخل کردستان است و لزومی به تحمل مشقات و مشکلات جنگهای چريکی و زندگی در خارج از ميهن نمی بود. حقيقت امر اين بود که از همان بدو تاسيس سازمان اصل مبارزات در سازمان خهبات مبارزه ملی برای احقاق حقوق سياسی و تعيين سرنوشت مردم کردستان بود مزيد بر اينکه با در نظر گرفتن واقعيات جامعه سعی بر ان شد که بيشترين نيروی مبارزاتی را از بطن جامعه وارد روند مبارزات ازاديخواهانه کنند، که به راستی سازمان خهبات با اعلام موجوديت خود توانست به اين مهم دست يابد و خلا٠’ فکری مبارزات کردستان را جبران نمايد و ظرفيتهای بيشتری را مجـذوب مبارزات کردستان نموده و در همان حال نيز اتهامات خمينی مبنی بر کافر بودن خلق کرد را نقش براب سازد و اين تبليغات دروغين را برای شستشوی مغزی افراد متعصب و عوامل رژيم از رژيم اخوندی سلب نمايد.
با اين توضيحات مشاهده می شود که سازمان خهبات براساس رورتى انکار ناپـذير و با رسالتی متفاوت و انقلابی وارد عرصه مبارزات کردستان گرديد و با رشادت کم نظير پيشمرگان و تدبير و فرزانگی رهبری به کار مبارزه ادامه داد. يکی از شاخصهای رشد و تکامل بشری در طول تاريخ رفرم و بازنگری و تطبيق خود با شرايط پيش امده است. هيچ پديدهای با سکون و دگماتيزم قادر به ادامه حيات نيست و بدون ترديد در ادامه پافشاری بر باقی ماندن در گـذشته و فرار از تغيير رو به زوال گام می نهد و دراين ميان هم حزب وابستگی بيش از اندازهای به پارادايم رفرم و اصلاحات و همخوانی با شرايط و تحولات روز دارد. سازمان خهبات با توجه به اين اصل ريشهای پس از ساليانی دراز، با درک درست از تغييرات جامعه کردستان و منطقه و جهان در جريان کنگره سوم خود برنامه و خط مش سازمان خهبات را دگرگون نمود. در جريان کنگره سوم در سال ١٣٨٤، سازمان خبات از يک حزب ملی و اسلامی به يک تشکيلات ملی و ميهنی که در راستای تشکيل حکومتی دمکراتيک و پارلمانی می کوشد، تبديل گشت. رفرمی که در جريان کنگره سوم سازمان صورت پـذيرفت برای بسياری قابل هضم نمود، اما برای تشکيلاتی سازمان يافته و امروزی و با وجود درايت رهبری عاليقدرش نهتنها اين تغييرات دور از انتظار نيست، بلکه، بسيار ضروری و حتمی است. سازمانی خهبات کردستان ايران تشکيلاتی ميانهرو، با برنامهای دمکراتيک و ملتزم به اطلاعيه حقوق بشر و قوانين مدنی و بين المللی و با احترام و باور به حقوق اديان مختلف کردستان و دين اسلام و باور به برابری زن و مرد و ايمان راسخ به همه ازاديهای فردی و جمعی با توجه به شرايط جامعه کردستان، با سابقه ٣٣سال مبارزه بی امان در برابر ديکتاتورترين رژيم تاريخ کماکان ايستاده و تا رسيدن کامل مردم کردستان به حقوق سياسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی خود و حق تعيين سرنوشت از مبارزه نخواهد ايستاد.