فرزند قاضی شیخ صالح بانه، در سال ١٣٠ ٧ هجری شمسی در شهر بانه چشم به جهان گشود
(ماموستا ژیلوان هەلەدنی)
فرزند قاضی شیخ صالح بانه، در سال ١٣٠ ٧ هجری شمسی در شهر بانه چشم به جهان گشود. ماموستا شیخ جلال دومین فرزند پسر شیخ صالح و برادر شیخ عزالدین حسینی بودند، ابتدای علوم دینی را نزد پدر آموخت و در نزد ماموستا ملا باقر در روستای بالک شهر مریوان درس دینی را به اتمام رسانده و در همانجا اجازه ملائی گرفت، و مانند معلم و مدرس دینی در شهر بانه و در مسجد پدرشان به تدریس پرداختند.
کار و فعالیت سیاسی : ماموستا شیخ جلال بعد از تاسیس کومله (ژ .ک)در شهر مهاباد و تحولات در پایان جنگ جهانی دوم بر کوردستان ایران تاثیر گذاشت و ماموستا شیخ جلال که در آن زمان در مدارس دینی مشغول تحصیل بوده به پیشنهاد برادرش شیخ عزالدین و ملا عبدالله حصار به کومله ژ ک می پیوندد . و در مراسم برافراشتن پرچم کردستان در بوکان شرکت کرده است.
ماموستا شیخ جلال بعد از سقوط حکومت کوردستان و بخاطر وضعیتی که در کوردستان بوجود آمده بود به کار ملایی خود مشغول می شود و چندین عالم دینی در مناطق مختلف کوردستان نزد او درس دینی را اتمام کرده و به درجه والای علم دست می یابند.
ماموستا شیخ جلال در مسائل ادبی و نوشتن شعر هم دارای توان خاصی بود و در همان سالهای ابتدای حکومت کوردستان در روزنامه کوردستان اشعار خود را بە چاپ رسانده و از سال 1350 هجری خورشیدی در مورد زبان کوردی شعر نوشتەاند.
زبان شعری ماموستا شیخ جلال جدال طبیعت و مبارزه بوده و به پژار متخلص بودند. و ازخصوصیات اشعار ماموستا میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
اول : قرار دادن تضاد ها کنار هم .در واقع زبان شعر پر از تضاد و ناهمخانى است. شعر يعنى ردیف کردن و سازمان دادن این تضادها در جملە. که نمونه آن را در شعرهای ماموستا زیاد مشاهدە می کنیم.
دوم : دوباره شدن شباهتها :مثل قالب جا افتاده شعر معاصر.
سوم: موضوعات متنوع در اشعار ايشان مانند (میهن پرستی، عاشقی، اجتماعی و ملی گرایی، آموزش و چگونگی آزاد زیستن، پیشمرگه و شهید و همچنین شعر نوازش) که در بيت شعرهاى او بسیار زیادند .
چهارم : گفتگو در اشعار، مانند گفتگو میان شهید و مادر شهید.
پنجم : یکی دیگر ازخصوصیات شعرهای ماموستا شیخ جلال عبارت است بینش کوردبودن، (در زبان و روح ملی) در اشعارشان.
ششم: تکست مقاومت: بخشى از قصيده ها مقاومتى و مى توان از نوع بيت مقاومتى قلمداد کرد.
ششم :شعر پرورش اجتماعی و دینی
جدای از اینها ماموستا شیخ جلال در نوشتن نثر مانند یکی از جوانب مهم ادبی، قدرت و توان بسزائی داشتە است.
ماموستا شیخ جلال در قیام ملیتهای ایران در سال ١٩٧٩به عنوان يک عالم دینی با نفوذ نقش مهمی ایفا کرد، و بیشتر اوقات پیشرو مردم شهر بانه و اطراف عليه دستگاه و ادارات رژیم شاه بودند. بعد هم یکی از اعضای دفتر ماموستا شیخ عزالدین و مسئول نیروی نظامی آن بود در زمانی که ارتش جمهوری اسلامی به مناطق کوردستان در جنگ سه ماهه (٢١,٨,١٩٧٩تا ٢١,١١,١٩٧٩) حمله کرد این نیرو نقش مؤثری در عقب نشینی نیروهای رژیم تازه داشت و در همین فاصله زمانی شهدا بسیاری را تقدیم بە جنبش کوردستان کرد، نمونه ی بارز پیروزی این نیرو در جنگ علیه گارد جاویدان بود که در دروازه شهر بانه جلوی آن را گرفتند و توانست نیروهای رژیم را متلاشی کنند.
روز بعد از این پیروزی، خمینی در پیامی اعلام کرد که صدای مردم کردستان را شنیدم، آن هم بعد ازشکست در این جنگ و چندین جنگ دیگر در مناطق مختلف کوردستان ایران .
ماموستا شیخ جلال بعد از اینکه از ماموستا شیخ عزالدین ناامید شد، که دفترش را به سازمان سیاسی و نظامی تغییر نمی دهد، همراه شماری از علمای دینی و افراد سرشناس دیگر کوردستان ایران که عبارتند از شیخ جلال حسینی، ملا خدر عباسی، ملا کریم صیادی، سید عبدالله آرام، ملا حسین گرجی، ملا عمر برزنجی، سید خلیل شریفیان جریانی سیاسی به نام سازمان مبارزه ملی و اسلامی کوردستان ایران را در روز ٢٧,٨,١٩٨٠ تاسیس کردند، مبارزه سیاسی و نظامی خود را آغاز کرد، ماموستا شیخ جلال از ابتدای تاسیس تا کنگره ی سوم در سال ٢٠ ٠ ´ به عنوان دبیرکل سازمان فعالیت کردند.
قابل ذکر است سازمان خبات ملى و اسلامى کوردستان ايران در کنگره ی سوم در سال ٢٠ ٠ ´اسم خود را به سازمان خبات کوردستان ایران تغییر داد.
ماموستا شیخ جلال 21.06.2010در یکی از بیمارستانهای اربیل دار فانی را وداع گفت .
هزاران سلام و درود بر روح پاک ماموستا شیخ جلال و همه ی شهدا کورد و کردستان.