دۆخی گوزەرانی کرێکاران له ئێران و کوردستان

وریا خورشیدی

لە کەس شاراوە نیە کە رژێمی دیکتاتۆر و دواکەوتووی ئاخوندی، مافەکانی خەڵکی ئێران و کوردستانی بە تەواوی پێ خوست کردووە، جوێ لە مافی نەتەوەیی و ئازادیەکان، بەفیرۆدانی سەروەت و سامانی گشتی و پشتیوانی هێزە تیرۆریستیەکان و دەستێوەردان لە وەلاتانی ناوچەکە و جیهان، هەروەها بە تەرخان کردنی سەرمایە و داهاتی خەڵک بۆ خۆ تەیار کردن بە جۆرەها چەک و چۆڵ و دزی و گەندەڵی لە رادەبەدەر لە نێو پێکهاتەی ئەو نیزامەدا رەوشێکی قورس و نالەباری بۆ جەماوەر بە تێکرای چین و توێژەکان بەتایبەت چینی کرێکار خولقاندووەو روژ نیه گوێمان له ژێر پێ نانی حه قی کرێکاران و بڕینی قوتی ئەم چینه چەوساوه نەبێ.

کاریگەری نەدانی حەقدەستی کرێکاران و دەرکران لە سەر کار و بێکاری و هەژاری ئەم چینە دیاردەی جۆراوجۆری کۆمەلایەتی وەک هەڵوەشانی خانەوادە و پەرەسەندنی تەڵاقی لێ دەکەوێتەوە. بێگوومان وەک توێژینەوەی توێژەران نیشانی دەدەن لە ئێراندا بە هۆی کەمتەرخەمیەکانی دەسەڵاتداران و بە هاناوە نەچوون و بێ بەرنامەیی لە راستای بەدواداچوون بۆ داوا و ویستەکانی کرێکاران، ئەو چینە گرینگ و کاریگەرەی کۆمەڵگەی تووشی گۆشەگیری، پەنادنەبەر خۆکوژی و مەوادی هۆشبەر و چەندین دیاردەی دیکەی باو لە کۆمەڵگەدا.

لە راستیدا لە پێوەند بەم بابەتە و دۆخی کرێکاران لە روژهەڵاتی کوردستان پێویستە زیاتر راوەستین و لێی ورد بینەوە چوونکە دەردی جەماوەری کوردستان و بەتایبەت کرێکاران بە هۆی سیاسەتی هەڵاواردنی و جیاکاری و پشتگوێ خستنی کوردستان بە پلان و بەرنامەی تایبەت لەلایەن دەسەڵاتی دواکەوتوو و فاشیزمی مەزهەبی و نگریسی ئاخوندان که لە حاست نەتەوەی کوردی پەیرەو دەکات زۆر قورس و حەستەمە. یەک لەو بەرنامانە بابەتی ئەمنیەتی و ئاسایشیە کە هەر لە کۆنەوە رژێم وەک میکانیزمێک و بیانوویەک کەڵکی لێوەر گرتووە بۆ ئاوڕ نەداوە لە ژێرخانی ئابووری و رێگەنەدان بە وەگەرخستنی سەرمایەی سەرمایەدارانی ناوخۆ و دەرەوە لەو ناوچە پر پیت و بەرەکە، کە ئەمە کاریگەری زۆری هەبووە لەوەی رێژەی بێکاری و هەژاری لە کوردستان لە چاو ناوچەکانی دیکەی ئێران زۆر بەرچاوتر و زیاتر بێ. رژێم ئەگەر لێرەو لەوێ هەنگاو گەلێکی ناوێ دەبینین بەرێژەیەکی کەم کەڵکی لە هێزی کاری ناوچە خۆجێییەکان وەرگرتووە کە ئەو کرێکارانەش بەشێکی هەرە زۆریان حەقدەستەکانیان نەدراوەو لەلایەن بەرێوەبەرانی پرۆژەکانەوە خوراوە. بۆ راستی ئەو قسە نمونە زۆرە کە دەکرێ ئیشارە بە پروژەی سەد (بەنداوی)ی گاوشان لە  25 کیلومتری شاری کامیارن که هەموو کادر و هێزی کاری له شاری هەمەدان و شارەکانی دەرەوەی کوردستانەوە هێنراوە، کە ئەوە کار دەکاتە سەر ئەوەی کرێکارە کوردەکان بێبەش بن لەو پرۆژانەشی لە کوردستاندا وەگەر دەخرێن و ناچار بۆ بژیوی ژیان روو لە شار و ناوچەکانی دیکەی ئێران بکەن، بێ شک لەوێش بەرەورووی زۆر کۆسپ و تەگەرەو کێشەی وەک نەبوونی بیمەو نەدانی حەقدەستەکانیان دەبنەوە.

ئەوەی لە هەمووی هەژێنەر و بە ئازارترە ئەوەیە لە دوای ئەو هەموو زوڵم و پێشێلکاریانەی بەرامبەر کرێکاران دەکرێ، بەڵام ئەو چینە زەحمەتکێش و رەنج دیتووە هیچ ناوەند و ئورگان و دەزگایەک شک نابەن کە پەنای بۆ بەرن و بە پشتیوان و داشداری خۆیانی بزانن.

بەهۆی ئەوەی چوار پارێزگاکەی کوردستانی خۆرهەڵات لەگەڵ  هەرێمی کوردستان و عێراق هاوسنوورن، ئاڵووگۆری شتومەک لە مێژە بۆتە سەرچاوەی داهاتی بەشێکی زۆر لە خەڵکی هەژاری کوردستان، بەلام هێزە داگیرکەر و سەرکوتگەرەکانی رژێم لە ماوەی ئەو چەند ساڵەدا بەشێوەی زۆر درندانە کرێکاران و کۆڵبەرانی سەرسنوور و ئەسب و وڵاخەکانیان دەکەنە ئامانج و بە بیانووی قاچاخی کەل و پەل دەستڕێژیان لێ دەکرێ و رۆژانە شاهیدی کوژراو و بریندار بوونی کۆڵبەرانی زەحمەتکێش و کرێکارانی سەر سنوورین.

لەلایەکی دیکەوە هەروەک دامودەزگاکانی رژێم ساڵانە هێڵی هەژاری و رێژەی هەژارانی وەلات دیاری دەکەن و رادەگەێەنن، دەبینین کرێکارانی ئێران و کوردستان بەو پێیەی ناوەندەکانی رژێم بۆ ئەو ساڵ هێڵی هەژاریان مانگێ 900 هەزار دیاری کردووە، زۆربەی هەرە زۆری کرێکارانی ئێران لە ژێر هێڵی هەژاردا دەژین و کێشەی گەورەیان هەیە بۆ دابیم کردنی بژیوی ماڵ و منداڵیان. 

لە کۆتایی دا بەو ئاکامە دەگەین، رژێمی ئاخوندی بەهۆی گرینگی دان بە پشتیوانی لە تاقم و گروپە تیرۆریستیەکان، دەستێوەردان لە کار و باری وەلاتان، پەرەپێدانی بەرنامەی پر خەرجی ناوکەیی و مووشەکی، گەندەڵی سیستەماتیک لە نیزام و بەفیرۆدانی سەرمایەی خەڵک و بوونی ئابڵوقەی کەمەر شکێن لەسەری، خەڵکی ئێران و بەتایبەت کرێکاران دۆخی ژیانیان خراپەو رۆژ لە دوای رۆژ حەستەمتر و خراپتر دەبێ و هەتا دێ دیاردە کۆمەڵایەتیەکان زیاتر داوێنیان دەگرێ، هەر بۆیە رژێمی ئاژاوەگێڕی ئاخوندی هەتا لە دەسەڵاتدا بێ قوربانی سەرەکی کرێکارانی رەنج دیتوو هەژاری ئێران و کوردستان دەبن. تەنیا رێگەی چارەسەر و کۆتایی ئەم هەموو دەرد و مەینەتیەی کرێکاران، روخان و لەناوچوونی ئەو رژیمە دواکەوتوو و گەندەڵ و ترۆریستەیە.