سازمانی خه‌بات ی
کوردستانی
ئێران
ئارەزوو بەهرامی
8ی مارس رۆژی جیهانی ژن، هەموو ساڵێک دەبێتە دەرفەت و هەلێکی گونجاو بۆ ئەوەی چالاکانی فمنیستی لەو ماوەدا دەرد و مەینەتیەکانی ژنان لە رێگەی ئەنجامدانی چالاکی جۆراوجۆرەوە بخەنە بەردەم رای گشتی و بەو شێوانە هەوڵی نزیک کردنەوەی دیدی پیاو ژن لە کۆمەڵگا جۆراوجۆرەکان بدەن.
دیارە لە کۆمەڵگە ئازاد و کراوەکان، مەجال و دەرفەتی باشتر و لەبارتر هەیە بۆ چالاکی چالاکانی ژنان و وەک دەبینین پشتیوانی باشتر لە ماف و پرسی ژنان لەو وەڵاتانەدا دەکرێ، بەڵام ئەوەی زەحمەتە کۆمەڵگا داخراو سونەتی و پیاوسالارەکانە کە بەربەست و کۆسپی گەورەی بەردەم هەوڵەکانی ژنانن بۆ هۆشیارکردنەوەی رای گشتی و بەتایبەتیتر خودی ژنان لە کە لە حاست بێ مافی و چەوسانەوە بێ دەنگ نەبن و بە شێوە مەنتقی و گونجاوەکان رێگە بۆ کۆمەڵگایەکی سالمتر و کراوە خۆش بکەن.
چەوسانەوەو پێشێلکردنی مافەکانی ژنان لە هەر شوێنێکی ئەو جیهانە بۆ ئێمە ناخۆش و جێی داخ و کەسەرە، بەڵام پێ خوستی مافەکانی ئافرەتان لە کوردستان بەتایبەت بۆ ئێمە ژنانی کورد برینێکە کە دەردەکەی گەلێک بە ئازارەو سارێژ کردنیشی سەهل و ئاسان نابێ.
بۆ ئەوەی بزانین ژنان لە کۆمەڵگەی کوردستان لە چ هەلومەرجێکدان پێویستە هەندێک وەردتر ئاوڕێک لە سیستەمی دەسەڵاتداری و کەلتووری کۆمەڵگەی کوردی بدەینەوە، ئەو کات هۆکانی بێ مافی و زوڵم و زۆر لە ژنانمان باشتر بۆ روون دەبێتەوە، دوای ئەوە بە شێوەیەکی دروستر و بەدوور لە هەرجۆرە حەساسیەتێک رێگەکانی چارەسەر کردنی ئەو وەزعە بخەینە بەردەم ژنان و پیاوانی کورد.
وەک لای هەمووان روونە کۆمەڵگای کوردستان، خاوەن کەلتوورێکی پیاوسالار و سونەتیەو لە دێرزەمانەوە پیاو خاوەندارێتی ژنی کردوەو هەر لەو سۆنگەوە زۆرێک لە رەفتار و هەڵسوکەوتی پیاوان لە حاست ژن، دوورە لە بەها ئینسانی و ئایینی و قانوون و پەسەندکراوە نێونەتەوەییەکان. هاوکات لەگەڵ ئەوەی زۆرێک لە دینەکان بەتایبەت دینی ئیسلام پەیامی ئاشتی کۆمەڵایەتی و رزگاری ژنی لە دەست کەلتوورە سەقەت و نارێکەکانی پێبووە، بەڵام بەهۆی لێکدانەوەو خویندنەوەی جۆراوجۆر لەو دینە دەبینین هەندێ جار پیاوان و زانایانی دینی و بەشێوەی تایبەتی تر حکومەتە ئیسلامیەکان، بە یاسای دەستکردی خۆیان، خودی دینەکە دەکەنە ئامرازێک بۆ ژێر پێ نانی مافی ژنان، وە زوڵم و زۆرکردن لە ژنان بە سیستەم دەکەن.
بۆ سەلماندنی ئەو راستیە پێویستە، یاسای بنەڕەتی رژێمی ئێران بکەینە نمونە، کە سەبارەت بە ژنان هاتووە، مافەکانی ژنان تەنیا لە روانگەی قانوونە ئیسلامیەکانەوە بەرەسمی دەزانێ کە ئەم خاڵە دەرخەری ئەوەیە مافی ژن لە یاسای بنەڕەتی رژیمدا تەنها لە چوارچێوەی بیری خۆیانداو بۆ مەبەستی تایبەتی خۆیان بە رەسمی دەناسن، کە ئەوەش دژایەتی هەیە لەگەڵ مافە گشتی و سەربەخۆکانی ژنان لە دەرەوەی بیری ئەوان. لە وەها حاڵەتێکدا وەک لەو یاسانەی رژیمدا دیاری کراوە، ئەرکی سەرەکی ژن ئەوەیە کە منداڵی ببێ و پەروەردەی بکا. هەروەها لە راگرتنی چوارچێوەی خانەوادە ژن ئەرک و بەرپرسایەتی زیاتری لە ئەستۆیە. لە باری فکری و عەقیدەییەوە ژن دەبێ پێبەندی بیر و عەقیدەی پیاو بێ. هەر ئەم چەند نمونە خاڵی هەرە زەقن بۆ ئەوەی یاساکانی رژیم وادارێژراوە کە بە عەمەلی ژن و پیاو ناتوانن بەرابەر بن، وە رێگە خۆشکەرە بۆ ئەوەی پیاوان خاوەندارێتی ژنان بکەن لە ئێران و کوردستاندا. هەر ئەو بینینە رێگە دەدا بەوەی مافی ژنان لە باری ئابووری و سیاسی و کۆمەڵایەتی لە بەرچاونەگیری و هاوکات لەگەڵ نادیدەگرتنی دەوری ژنان لەو پرسانەدا، بەعەمەلی پەراوێز بخرێن.
لەگەڵ ئەوانەدا، کۆمەڵگاو کەلتوورە باوەکان بە جۆرێک دەست و پێی ژنانی کوردی بەستووە، کە لەگەڵ هەست کردن بە چەوسانەوە بە ناچاری بێدەنگ بین و مل بدەین بەو زۆر و ناعەداڵەتیانەی لەگەڵمان دەکرێ، چوونکە دەترسین لە ئەگەری وەرگەران لەو کەلتوورانە، بکەوینە بەر غەزەبی کۆمەڵگا. لە وەها حاڵێکدایە کە بەو بێ دەنگی و ترسەی لە خۆمانەوە دەبینرێ، بە کردەوە بووینە هاوکار بۆ زیاتر چەوسانەوەمان. وە پەرەسەندنی توندوتیژی و سەرهەڵدانی دەیان حاڵەت و دیاردەی جۆراوجۆر لە کۆمەڵگای کوردستان کە لە هەموو ئەوانەدا خۆمان قوربانی سەرەکین.
بۆ قوربانی بوونی ژنان بە دەست کەلتووری پیاوسالاری و سیاسەتی دەسەڵاتداران دەتوانین دەیان نمونەی وەک خۆکوژی ژنان، کوشتن بەبیانووی ناموس، رێگەدان بە فرەژنی... کە بەداخەوە ئەو دیاردانە لە ئێراندا پارێزگاکانی کرماشان، کوردستان و ئیلام لە پلەی بەرزدان و بەردەوام رێژەی قوربانی بوونی ژن لەو سێ پارێزگایە بەرەوسەر دەچێ. بە پێی ئەو ئامارانەی لەلایەن دامودوزگاکانی رژێمەوە بڵاو دەبێتەوە لە ساڵی 1392 زیاتر 50 ژن خۆیان کوشتووە.
ئاماری دەستدرێژی بۆ سەرژنان لە ئێراندا کە لە ساڵی 1393 راگەیاندنەکانی رژێم 313 حاڵەتیان بڵاو کردوە کە رێژەیەکی بەرچاو لەو دیاردەیە لە کوردستاندا تۆمارکراوە. ئەوەی روونە رێژەیەکی زۆر زیاتر دەستدرێژی و کوشتن ژنان لە کوردستاندا روودەدا بەڵام رژێم رێگە بە بڵاوکردنەوەیان نادا. کە ئەو هەنگاوە هۆیەکە بۆ ئەوەی هیچ کات ئاماری رەسمی و رێژەی دیاردە کۆمەڵایەتیەکان لە کوردستان نەزانرێ.
ئەوەی دەکرێ ئێمە لێرەدا بیخەینەروو، شێوەی کارو بەرنامەی خۆمانە بۆ ئەوەی چیتر نەکەوینە ژێر هیژموونی ئەو کەلتوورانەو لە باری فکری و لە راستای مافی بەرابەر لەگەڵ پیاوان، کار بۆ دارشتنەوەی بەرخوردو ئەو بەرنامانەی خۆمان بکەین کە زۆر مەنتقی و بە دوور لە هەر زۆر حەساسیەتێکە، بۆ بردنە پێشی بزوتنەوەی مافخوازانەی ژنان لە کوردستاندا.
ئێمە ژنانی کورد پێویستە بە چاوێکی کراوەتر سەیری کەلتوور و فەرهەنگ و بیرکردنەوەی دەسەڵاتداران بکەین، بۆ ئەو مەبەستە لازمە بەرگی نەخوێندەواری دادڕین و خوێندن و دواکەوتنی زانست، بکەینە ئەولەویەتی کار و ژیانی رۆژانەمان. چوونکە بەرگی براوەی دەسەڵاتداران و دابونەریتی دژ بە ژن، دوور خستنەوەی ژنانە لە مەیدانی پەروەردەو خوێندن و زانست. ئێمەی ژن هەتا نەخوێندەوار بین ناتوانین رێگەی درووستی سرینەوەی زوڵم و زۆرەکان و نەوعی بەرەوڕوو بوونەوەیان بدۆزینەوە، کەوایە زانست و خوێندەواری بۆ ئێمە رەمزی ئازادی ژیانە.
وەک روونە ئێمە نابێ شەڕی رەگەزایەتی وەرێ خەین چوونکە نەک دەستەبەری مافەکانمان ناکەین بەڵکوو بە عەمەلی کۆمەڵگا بەرەو لێواری رووخان دەبەین. دروست نیە ئێمە تەپڵی دژایەتی پیاو لێدەین و پیاو حەساس بکەین بە کارو چالاکیەکانمان، بەڵکوو کار بۆ تێگەیاندنی پیاوان بکەین کە ئەوەی ئێمە دەمانەوێ کەم کردنەوەی پێگەی پیاو نیە بەڵکوو، دەبێ بەرابەر و شەریکێکی راستەقینە بین لە کۆمەڵگادا.
لەو راستایەدا کەم نین ئەو پیاوە مەزن و شۆرشگێڕە کوردانەی هاوکار و پشتیوانی بەرابەری و مساواتی ژنان دەکەن و لەو بارەوە دەکرێ نمونەی ئەو تێکۆشەر و پێشمەرگانە بێنینەوە کە لە ماوەی 35 ساڵی رابردوودا هاوکات لەگەڵ دژایەتی پاوانخوازیەکانی رژیمی دواکەوتوو دژە کورد لە ئێران، خەبات دەکەن بۆ سەرخستنی ئیرادەی ژنان لە راستای سرینەوەی ستەمی نەتەوەیی و رەگەزی.
ئەگەر چیی ئەو هەنگاوانە وەڵامدەر و تەواو نین، بەڵام دەکرێ هەلێکی باش بێ کە ئێمە ژنان کەڵکی لێ وەرگرین بۆ پەرەسندنی بیری یەکسانی خوازیمان. لەو پێوەندەدا دەکرێ رێز لە ئیرادەی هێزە ئازادیخوازەکان بەتایبەت سازمانی خەباتی کوردستانی ئێران بگرین کە هەر لە سەرەتای دروست بوونیەوە ئەو دەرفەتەی رەخساندوە کە ئێمەش لە ریزەکانی دا هاوکات لەگەڵ خەباتە نەتەوەیەکەمان، خەباتی ژنان بەرەوپێش بەرین، بەتایبەت لەم چەند ساڵەی دوایی دا دەبینین ژنان لە ریزەکانی سازمانی خەباتدا مەیدانی چالاکی باشیان پێدەدرێ کە فەرهەنگی بەرابەر و یەکسان لە نێو ریزەکانی سازماندا پەیرەو بکەن، هاوکات بۆ بەرەو پێشبردنی بەرنامەی بەرابەریخوازای، پشتگیری لە دامەزرانی رێکخراوی تایبەت بە ئافرەتان کراوە، کە ئەم هەنگاوانە گەر چیی تا ئێستا تەواوی ئامانجەکانی خۆی نەپێکاوە، بەڵام بۆ من دەتوانێ هیوایەک بێ بۆ ئەوەی لە داهاتوودا کاری باشتر و بەرچاوتر بکەین لە ریزەکانی سازمانی خەبات، وە برایانمان هان بدەین دوور کەوتنەوە لە کەلتووری چەوسانەوەی ژن و بە جێی ئەوانە، هەر بە پێی بەرنامەکانی سازمانی خەبات کار بۆ جێ کەوتنی فەرهەنگی یەکسانی ژن و پیاو لە هەموو مەیدانەکاندا بکەین، وە فەرهەنگی رێزگرتنی ژن و پیاو لە خۆمانەوە بگوازینەوە بۆ کۆمەڵگاو لەو بارەدا پێشرەو پێشەنگ بین.
بێ گوومان ئێمە دەتوانین خەباتی نەتەوەیی و رەگەزی پێکەوە گرێ بدەین، بە دڵنیاییەوە بەو کارە هەم خزمەتمان بە کۆمەڵگاکەمان کردوە، هەم ترسێکی زیاترمان دروست کردوە بۆ سەر بیرو پێگەی رژیمی دواکەوتووی ئاخوندان لە کوردستان.
پیرۆزبێ 8ی مارس لە هەموو ژنان جێهان و ئێران بەتایبەت ژنانی تێکۆشەری کوردستان.
سەرکەوێ خەباتی نەتەوەی کورد و خەباتی یەکسانی خوازی لە کوردستان.
