کامل نورانی فرد
سازمان خەبات کوردستان ایران یکی از جریانهای انقلابیست کە 36 سال قبل در تاریخ 5 شهریور 1359 هجری شمسی در عمق کوردستان ایران و بر اساس ضرورتهای جامعە برای پاسخ بەخلا های فکری موجود در جامعە کوردستان پا بە عرصە سیاسی نهاد و رسما اعلام موجودیت کرد. از آن زمان تا کنون بدون وقفە در خدمت جنبش مشروع خلق کورد بودە و در این مسیر دارای تاریخی پاک و پر از دستاورد و افتخار است.
در این نوشتە کوتاە تلاش می شود تاریخ تشکیل سازمان خەبات از شکلگیری فکر تاسیس تشکیلاتی همچون سازمان خەبات و مراحل و تاریخ و شرایØ· کنونی آن تشریح شود .در همین راستا تاریخ سازمان خەبات را بە 3 مرحلە متفاوت( پیش از تشکیل رسمی و بعد از تأسیس و اعلام موجودیت تا توقف مبارزە مسلحانە و از دهە 80 تا کنون) تقسیم نمودە و از همین دریچە افق پیشروی سازمان خەبات را بە تصویر می کشیم.
تاریخ قبل از تشکیل رسمی سازمان خەبات :
غالبا هر فکری از ابتدا توسط یک شخص طرحریزی شدە و سپس پروسە یافتن همفکر و اعلان آن و قدمهای بعدی آغاز می گردد. بە همین گونە فکر تأسیس سازمان خەبات کوردستان نیز در ابتدا از جانب رهبر فقیدمان جناب ماموستا سید جلال حسینی شکل گرفت و با در میان گذاشتن آن با سایر رهبران سازمان خەبات در آن زمان، تشکیل سازمان خەبات را وارد مرحلە عملی و اجرایی نمودند.
تاریخ مبارزات و فعالیتهای جناب ماموستا سید جلال حسینی در زمان قبل از تشکیل رسمی سازمان خەبات، تاریخی جداگانە از تاریخ سازمان خەبات نیست و در حقیقت بخشی از افتخارات تفکیک ناپذیر این تشکیلات محسوب می شوند.
تاریخ رهبریت ماموستا سید جلال بە چندین سال قبل از انقلاب ملتهای ایران علیە رژیم شاە بر می گردد کە بە واسطە دانایی، صداقت، معتمدی و میهن پرستی بسیار وظیفە رهبری نمودن مبارزات و انقلاب مردمی را پذیرفت و و با توجە بە شجاعت و پیش قدمی جناب ماموستا در همە تظاهرات مردمی این وظیفه خطیر را بە بهترین شکل ممکن بە انجام رسانید. پس از سرنگونی رژیم شاە و روی کار آمدن رژیم آخوندی نیز فعالیت و وظیفه رهبریت جناب ماموستا ادامە داشت و همانطور کە در تاریخ آمدە جناب ماموستا تحت نام دفتر ماموستا شیخ عزالدین در اکپر شهرهای کوردستان ایران برای مردم سخنرانی نمودە و مردم را بە مبارزە و تلاش برای دستیابی حقوقشان تشویق نمودە است و همینگور یکی از اعضای هیات معتمدان در برابر دولت تازە برسرکار ێمدە بود. ماموستا در زمان دولت بازرگان از طریق دریافت اسلحە از فرماندار سنندج با خرد سیاسی خود و تقسیم آن در بین مردم شهر و روستاهای منطقە بانە یک نیروی پیشمرگ نسبتا٠‹ آمادە برای مقابلە با نیرویهای ضد مردمی رژیم را تحت فرماندهی خود داشت کە همانا همین نیروی پیشمرگ قادر بە انهدام گارد کارکشتە جاویدان شد کە از سردشت عازم شهر بانە برای پایان دادن بە غائلە کوردستان بودند. این عملیات بە حدی بزرگ و موثر بود کە خمینی ناچار طی پیام رادیوی اعلام نمود کە مردم کوردستان من صدای شما را شنیدم و اعلام آتش بس نمود. در این عملیات 8 تن از پیشمرگهای سازمان خەبات بە مقام والای شهادت رسیدند و عملیات کە بە عملیات جادە هژدەدولان موسم است تحت فرماندهی و امر ماموستا بە موفقیت رسید.
ماموستا سید جلال حسینی بنا بە دلایلی و با توجە بە پیش آمدن شرایطی جدید فعالیت برای عملی نمودن فکر تأسیس سازمان خەبات را آغاز نمود و اولین اشخاصی کە این فکر را با آنها در میان گذاشت جناب ماموستا شیخ عزالدین حسینی و ماموستا عبدالرحمان زبیحی بودند و حتی ماموستا عبدالرحمان زبیحی طرح اولیە متن اساسنامە سازمان خەبات کە بسیار وجهە تشابە با مرامنامە جامعە احیا٠’ کورد (ژیکاف) داشت را بە تحریر در می آورد. از اشخاص دیگر کە در همین رابطە مورد مشاورە و همفکری قرار گرفتە است آقای کاک احمد مفتی زادە بود کە متاسفانە بە دلیل دستهای نهانی اساسنامە و این حرکت آغازین با شکست مواجە می شود. مشکلات و موانع موجب سردی و توقف جناب ماموستا سید جلال حسینی نشد و در نهایت با تلاش و خستگی بسیار روز 5 شهریور 1359 با حضور جناب ماموستا سید جلال حسینی ، ماموستا خضر عباسی، عبداللە آرام، ماموستا خلیل شریفیان، ماموستا کریم صیادی، ماموستا حسین طرجی و تنی چند از شخصیتهای دیگر سازمان خەبات کوردستان ایران رسما اعلام موجودیت نمود.
ضرورتهای تأسیس سازمان خەبات:
مرحلەای کە سازمان خەبات در آن وارد عرصە مبارزە و کار سیاسی علیە رژیم شد، از نظر روندهای فکری ، روند چپ اکثریت نیروهای سیاسی آن زمان را در بر گرفتە بود و فقدان جریانی با اندیشە ملی و اسلامی کە قادر بە جذب پتانسیلهای مخصوص مردمی در جامعە کوردستان باشد با هدف پیشبرد مبارزەای همگانی قابل محسوس بود و همینطور با توجە بە غلبە فکر چپ در کوردستان خمینی توانست شمار کثیری از مردم ایران را فریب دهد و طی فرمانی شرمگین حکم جهاد علیە مردم مسلمان کوردستان را صادر نمود و در آن زمان گفتمان سازمان خەبات پاسخی دندان شکن ، برای باطل نمودن این ادعاهای کذب علیە مردم کوردستان و در همان حال تلاشی برای پر نمودنخلا فکری کوردستان محسوب می شد. می توان گفت این دو دلیل اصلی ترین و حائز اهمیت ترین دلایل تأسیس سازمان خەبات هستند. در این مرحلە 8 تن از پیشمرگان سازمان خەبات بە شهادت رسیدند و طی این مرحلە دهها افتحار و دستاورد و داستان قهرمانی و نبردی بە ثبت رسید.
علیرغم مدنظر قرار داد کارآکتیرهای گوناگون در شکل گیری این مرحلە اما شحص جناب ماموستا سید جلال حسینی نقش آفرین و بازیگر اصلی این مرحلە تاریخی بود.
مرحلە پس از تشکیل رسمی سازمان خەبات تا توقف مبارزە مسلحانە:
پس از آنکە مبارزات آشتیجویانە خلق کورد از تشکیل هیات نمایندگان خلق کورد گرفتە تا تقدیم مادەهای درخواستی کورد و نشستهای پی در پی و شکست همە تلاشها از جانب حاکم٠Šت مرحلەای نوین در مبارزات خلق کورد با حکومت آخوندی آغاز گردید کە بە مرحلە مبارزات مسلحانە نامیدە می شود. خلق کورد ناچار بە این شد کە برای حفاظت از کرامت و موجودیت خود اسلحەها را از ضامن درآوردە و و از خود دفاع نماید. یکی از مراحل پر افتخار تاریخ مبارزات خلق کورد در کوردستان ایران پس از روی کار آمدن رژیم آخوندی این مرحلە بود کە در آن فرزندان غیور و فداکار کوردستان در راستای صیانت از خاک و میهن ستمدیدە اسلحە در دست گرفتە و سربلند و سرافراز بە استقبال شهادت رفتند. هزاران فرزند رشید و فداکار کوردستان از از جان و روح خودگذشتە و در برابر پایمال کردن حقوق و ستمگریهای آخوندها ایستادە و جواب گلوللە و باروت را با گلوللە و باروت دادند. سازمان خەبات کوردستان ایران یکی از نیروهای انقلابی بود کە در این مرحلە حساس پیشمرگهای نترس و شجاع صفوفش بزرگترین حماسەها آفریدند و شمار شهدایش کە بیش از 450 شهید می باشد سندی بر حقانیت این واقعیت است. فراتر از این نیز رهبران و فرماندهان سازمان خەبات همیشە در صف اول و خط مقدم جبهە نبردهای چریکی بودە و بسیار فداکارانە و دلیرانە سینە آنان سپر خاک و میهن و همرزمانشان بودە است. این مرحلە با خون صدها فرزند رشید کوردستان و دەها رهبر و فرماندە قهرمان، همچون شهید ماموستا سید خلیل شریفیان، شهید عبداللە آرام، شهید سید عبدالکریم حسینی، شهید خالد حسن نژاد، شهید طاها روحی، شهید عبداللە همزە، شهید عباس شکاک، شهید تاهیر خوریاوایی، شهید ملا علی رسولی، شهید حسین کریمی، شهید رحمان قادری و شهد توفیق کریمپور و دەها فرماندە قهرمان دیگر بە ثبت رسیدە است. شجاعت پیشمرگان سازمان خەبات نە تنها در میادین جنگ بلکە در سیاچالهای رژیم نیز زبانزد عام و خاص بودە و مقاومت کم نظیر پیشمرگان سازمان در زندانهای رژیم نمونە شجاعت و قهرمانی فزندان کورد بودە است . پیشمرگهای دلیری همچون شهید عطا سنندجی (قادری)، شهید عبداللە همزە، شهید خلیل رشاش، شهید مظفر رحمانی، شهید طالب مرادی، شهید طاهر یاکوباوایی، شهید حسن سلیمی، شهید کاوە نانوایی و چندها شهید قهرمان دیگر کە شجاعت و ایمان عمیقشان توسØ· همبندهایشان مورد بحث قرار گرفتەاند و قهرمانی این عزیزان در دفتر مقاومت زندانیان سیاسی هرگز محو نخواهد شد.
در این مرحلە ضمن دخیل بودن چندین فاکت دیگر شهدای سربلند سازمان خەبات بازیگر و نقش آفرین اصلی بودند.
مرحلە آغاز دهە هشتاد تا کنون:
این مرحلە از ابتدای دهە هشتاد هجری شمسی و دقیقتر از سال 1384 شروع می شود و با ایجاد تغییر و تحولات در ساختار سازمان خەبات، تشکیلات با شکوفایی بیشتر و جهشی چشمگیر روبرو می شود. سال 1384 سازمان خەبات کوردستان ایران کنگرە سوم خود بە نام کنگره ترقی را برگزار نمود و طی تغییراتی چشمگیر اوج انعطاف و سازماندهی این تشکیلات را با شرایط و تغییرات روز و همسو با روند پیشرفت جهانی از خود بروز داد. طی کنگرە سوم ، سازمان خەبات ملی و اسلامی کوردستان ایران بە سازمان خەبات کوردستان ایران تغییر یافت و فکر تأسیس حکومتی اسلامی در کوردستان بە بنیاد حکومتی دمکراتیک و پارلمانی کە حقوق همە ادیان و ملیتها و اقلیتها در آن محفوظ باشد، تغییر دادە شد. سازمان خەبات کوردستان ایران با این تغییر محسوس اثبات نمود کە تشکیلاتی دگم و محافظە کار نبودە و و ظرفیت تغییر و نوآوری و نوسازیهای بسیار چشمگیر را دارد و در حقیقت هم انجام دهندە همە این تغییرات از تدوین اساسنامە گرفتە تا تبلیغ و جذب همفکر و عملی نمودن آن بە شخص کاک باباشیخ حسینی دبیرکل کنونی سازمان خەبات باز می گردد.
سازمان خەبات کوردستان ایران اگر تا قبل از برگزاری کنگرە سوم نمایندگی قشری از جامعە را می نمود، با این تغییر و تحولات در اساسنامە خود در مسیر نمایندگی همە آحاد مردم کوردستان و دفاع از حق و حقوق همگانی قدم برداشتە و بە معنای واقعی کلمە یک تشکیلات ملی و میهنی است.
البتە ضمن این بر این اعتقاد است کە کماکان دین مقدس اسلام یکی از منابع برای قانونگذاری مورد استفادە قرار گیرد. جدایی دین و دولت می تواند برای مرحلە کنونی جامعە کوردستان جوابگو باشد، اما صحبت از جدایی دین و سیاست را اشتباە می داند. سازمان خەبات بر این اعتقاد است کە بایستی همە اعتقادات و بینشها مشارکت دادە شوند در تدوین قانون اساسی و مدیریت حکومت آتی کوردستان تحت سیستم پارلمانی و دمکراسی باشد و بە همین خاØ·ر در یکی از بندهای اهداف عمومی اساسنامە سازمان خەبات آمدە است کە همنچنانکە از اØ·لاعیە حقوق بشر و سایر قوانین و میثاقهای بین المللی و توافقنامەهای اجتماعی و تفکرات دیگر باید استفادە نمود ، از دین اسلام نیز کە دین اکثریت جامعە کوردستان می باشد، همچون یکی ازمنابع استفادە خواهد شد و در همان حال همە ادیان نیز مورد احترام قرار خواهند گرفت با در نظر گرفتن تمامی حقوق و مزایایشان. همچنین هر گونە فکر افراØ·ی و دگم سلب فعالیت شدە و راە برای پیروان افراØ·ی گری باز نخواهد بود. در اساسنامە سازمان خەبات اصل حکومت دمکراتیک و پارلمانی بە معنای مشارکت همگانی در امور حکومت تغییر ناپذیر خواهد بود.
تغییر خط فکری سازمان خەبات گامی بزرگ بود و در این مرحلە و پس از چندین سال با شکوفایی و پیشرفت بیشتر سازمان خەبات در بیشتر میادین مبارزە پاسخی مثبت برای همە تحولات بود.
ضمن سایر فاکتورهای موجود من جملە حمایت رهبر جاودانە ماموستا سید جلال حسینی از همە تغییر و تحولات پیش آمدە و حتی گام برداشتن برای بە موفقیت رساندن و پیشبرد خط فکری تازە و همچنین وجود یک تیم مدیریت پرکار و جوان، بازیگر و نقش آفرین این مرحلە از تاریخ سازمان خەبات آقای کاک باباشیخ حسینی دبیرکل سازمان خەبات کوردستان ایران می باشد کە بە اثبات رسانید کە نەتنها در میادین مبارزات مسلحانە بسیار لایق می باشد بلکە در میادین سیاسی نیز بسیار دوراندیش و دانا و لایق است.
افق پیشروی سازمان خەبات:
امروز پس از 35 سال ، سازمان خەبات کوردستان تشکیلاتی است کە در همە معادلات سیاسی کوردستان و ایران نقش آفرین است و دارای جایگاە و مقام ویژە خود بودە و هر روز بیش از گذشتە در مسیر پیشرفت و تعالی گام بر می دارد و تأکید بر اصول سیاسی و دوری از جنگ و اختلافات داخلی و صداقت و فعالیت مستمر با نفسی ملی در راستای خدمت بە جنبش آزادیخواهانە خلق کورد، سیمای بسیار عزیز و پر از اطمینان و قوت قلب را در نزد مردم کوردستان ایجاد نمودە و همین اعتماد فراوان مردمی ، مسئولیت رهبری و فعالین راە سازمان خەبات را بیشتر نمودە و همە فعالیت این تشکیلات را برآن داشتە کە با تمام توان در راە دستیابی بە حقوق پایمال شدە خلق کورد و تأسیس حکومتی دمکراتیک و پارلمان در کوردستان ایران تلاش بنمایند.